Een gas generator

Datum: februari 2005

Principe:

Een variant op het toestel van Kipp om gas te produceren.

Materiaal:

  • 2 potjes
  • 2 kurken
  • glasstaafjes
  • siliconenvet
  • glasparels
  • knijper of klemmetje
  • siliconenslang

Bouw:

  • Maak de slangen en  glasstaven zoals op de tekening hierbeneden is weergegeven.
  • Stel het toestel vervolgens samen zoals hierbeneden weergeven.
  • Vul hierbij de bodem van het tweede potje met glasparels (ca. 1-2 cm).
  • Gebruik siliconenvet om de verbindingen gasdicht te maken.

Gebruik:

  • Als het toestel in elkaar gezet is vult men de eerste fels met zuur en de tweede fles met een vaste stof die men wil gebruiken voor de gasproductie.
    Voor CO2: zoutzuur en marmer
    Voor H2: zoutzuur en zink
  • Door nu (voorzichtig!!) in het kleine slangetje te blazen brengt men het zuur over naar het tweede flesje.
    Als alternatief kan men overgieten door het eerste flesje boven het tweede te houden. Let er dan wel op dat de kurk op zijn plaats blijft zitten.
  • Zodra het zuur met de vaste stof in aanraking komt begint de gasproductie.

  • Klem dan onmiddellijk het korte slangetje dicht (zie de foto hiernaast).

  • Als je wilt stoppen hoef je alleen maar de klem op de lange slang over te zetten zoals hierbeneden is weergegeven. Het zuur wordt dan naar de eerste fles gedrukt en de gasproductie stopt.

Resultaten:

Opmerkingen:

  • In plaats van glasparels kan men ook schone kiezelstenen gebruiken.

Literatuur:

  • Robert Brent; "Het gouden boek van Scheikunde Proeven"; Zuid-Nederlandse Uitgeverij; 1961; p. 29.
  • Karl Thone; "Chemie als Hobby"; JF Duwaer & Zonen; p. 87-89.

Relevante websites:

Achtergrondinformatie:

Het toestel van Kipp

Het toestel van Kipp is uitgevonden door de Delftse apotheker Petrus Jacobus Kipp (1808-1864). In 1830 zette hij een zaak op die handelde in wetenschappelijke apparatuur en chemicalien.  In 1844 publiceerde Kipp een beschrijving van zijn apparaat in het "Tijdschrift voor Handel and Nijverheid". De oudste bekende kopie van het toestel van Kipp kan men vinden in het Museum Boerhave in Leiden. Dat 62 cm hoge toestel is gemaakt ergens tussen 1845 en 1875.

Het toestel van Kipp wordt gebruikt om gas te produceren. Het apparaat is opgebouwd uit drie kamers. De onderste kamer wordt gevuld met zoutzuur (of een ander zuur). Deze kamer staat via een smalle opening in verbinding  met de middelste kamer die weer gevuld is met de vaste stof (brokken) die we gebruiken om het gas te maken als het in aanraking komt met zuur.

Als we bv CO2 willen maken vullen we de kamer met marmer, willen we waterstof maken dan vullen we hem met zink. De bovenste kamer die ook een zuur bevat staat met de onderste kamer in verbinding via een pijp. Als de kraan open staat zakt het vloeistofniveau in de bovenste kamer waardoor het zich naar de onderste kamer verplaatst. Hierdoor stijgt het niveau in de onderste kamer dusdanig dat het naar de middelste kamer gestuwd wordt. Daar kan het reageren met de daar aanwezige vaste stof.

Als de kraan weer wordt dichtgedraaid, zal de druk door de gasontwikkeling in de middelste kamer stijgen. Het zuur wordt daardoor in de onderste kamer geperst, zodat het contact tussen het zuur en de reagerende stof verbroken wordt hetgeen tot gevolg heeft dat de gasontwikkeling stopt. Tegelijkertijd wordt het zuur naar het bovenste reservoir gestuwd. Op deze manier kan het toestel meerdere malen gebruikt worden voor gasproductie.

12-01-2017