Literatuuronderzoek


Afgezien van een beschrijving van mijn boekencollectie hebben we het nog niet echt over literatuuronderzoek gehad op deze site. Desalniettemin is het een belangrijk onderdeel van elk onderzoek. Nu zal de "Chemical Abstracts" via STN doorzoeken voor de meeste van ons niet mogelijk zijn. Het internet biedt ons echter voldoende mogelijkheden om relevante informatie te verzamelen. Op deze pagina wil ik daarom enkele interessante internet zoekmogelijkheden behandelen.
 

Google Scholar

GOOGLE SCHOLAR

http://scholar.google.nl/

Google Scholar is naar mijn mening het beste alternatief voor STN dat ik tot nog toe ben tegengekomen. Men kan ontzettend snel naar  wetenschappelijke publicaties zoeken waarbij men gebruik kan maken van de standaard booleans (AND, OR, NOT, etc.) Indien men op een hit klikt krijgt men een pagina van de publikatie als pdf te zien. Er worden ook voldoende gegevens getoond om eventueel een publicatie makkelijk te kunnen bestellen. De database gaat zeer ver terug in de tijd, ik heb publicaties van begin 19de eeuw zitten te bekijken.
 
Moleculen zoeken met eMolecules

http://www.emolecules.com

Met eMolecules is het mogelijk informatie over moleculen te zoeken op het web. Je kunt zowel met structuurformules, via een teken tool, als met tekst op moleculen of op substructuren van moleculen zoeken.

Octrooicentrum Nederland

http://nl.espacenet.com/

Via Octrooicentrum Nederland heb je online toegang tot het octrooi-zoeksysteem esp@cenet. Via deze databank, van een nederlandstalige interface voorzien, kan men zoeken in de octrooipublicaties van afzonderlijke landen, maar ook direct wereldwijd. 

Wikipedia

http://nl.wikipedia.org/

http://en.wikipedia.org/

Om je snel even in te lezen of om achtergrondinformatie te vinden is de Wikipedia bijzonder geschikt. Zeker op het gebied van de exacte wetenschappen is de Wikipedia bijzonder betrouwbaar. Ik begin meestal in de Nederlandse versie maar kijk ook altijd in de Engelstalige versie aangezien die veel uitgebreider is.
 

ZOEKEN

Alle goede zoekmachines hebben een ding gemeen, nl dat het mogelijk is om de database te doorzoeken m.b.v. de zgn. BOOLEAN operatoren. De meest belangrijke operatoren zijn:
  • AND: in het Nederlands EN soms ook aangegeven mbv een + teken. Indien deze boolean gebruikt wordt geeft men aan dat alle zoektermen die gekoppeld zijn door de AND operator in het eindresultaat aanwezig moeten zijn. Indien men dus zoekt op “titratie AND pH AND zuur” dan worden alleen die documenten/webpagina’s gevonden waarin al deze zoektermen voorkomen. Door gebruik te maken van de AND operator beperkt men het aantal hits omdat men veel gerichter aan het zoeken is.
  • OR: in het Nederlands OF. Dit is de standaard instelling van de meeste zoekmachines. Indien men in een zoekmachine “titratie pH zuur” intypt dan zoekt men in feite op “titratie OR pH OR zuur”
  • NOT: in het Nederlands NIET soms ook aangegeven mbv een – teken. Indien deze boolean gebruikt wordt geeft men aan dat de zoekterm die daarna komt niet in de resultaten mag voorkomen. Indien men dus zoekt op “titratie AND pH NOT zuur” dan worden alleen die documenten/webpagina’s gevonden waarin de zoektermen titratie en pH voorkomen maar ook waarin het woord “zuur” nergens vermeld wordt. Ook de NOT operator is dus zeer geschikt om gerichter te zoeken.
  • NEAR: in het Nederlands NABIJ. Het is in feite een variant op de AND operator maar de NEAR operator geeft aan dat twee zoektermen dicht bij elkaar in de tekst moeten staan. In professionele zoekmachines zoals Chemical Abstracts kan men het max. aantal woorden dat tussen de twee zoektermen mag staan exact opgeven. Bij zoekmachines die het ondersteunen is dat meestal max. 20 woorden. Indien men dus zoekt op “pH NEAR titratie” vindt men documenten waar de woorden pH en titratie beiden vermeld staan en waarbij tussen de woorden pH en titratie of titratie en pH niet meer dan 20 andere woorden staan (minder mag dus ook). Jammer genoeg wordt NEAR wordt niet altijd ondersteund door zoekmachines.

Samengevat: A AND B zoek woord A en woord B A OR B zoek woord A of woord B A NOT B zoek woord A niet woord B A NEAR B zoek woord A naast woord B, in willekeurige volgorde, met max. n woorden ertussen.

De meest krachtige manier om te zoeken is door het gebruik van deze boolean operatoren te combineren in een zoekterm. Om de goede combinaties te krijgen is men echter wel gedwongen om haakjes te gebruiken. Voorbeeld: “titratie AND (zuur OR zuren) AND (base OR loog)” Met deze zoekterm demonstreren we ook hoe we door de booleans op een goede manier te combineren vaak voorkomend problemen bij het zoeken op een slimme manier kunnen oplossen:

  1. (zuur OR zuren):
    we zoeken niet alleen op het enkelvoud maar ook op het meervoud.
  2. (base OR loog):
    we zoeken ook op de synoniemen van dat woord. In beide gevallen hebben we wel nog als nadeel dat we de synoniemen en meervoudsvormen zelf moeten bedenken. In professionele databases zoals de Chemical Abstracts heeft men dit probleem opgelost door zoeken mbv een thesaurus mogelijk te maken.

De meeste zoekmachines maken het ook mogelijk om op exacte zinnen/woordcombinaties te zoeken door het gebruik van aanhalingstekens “xxx”. Als men in een zoekvenster intypt: “titratie van HCl met NaOH” (met aanhalingstekens) dan zoekt men naar documenten waar deze zin exact op dezelfde manier vermeld staat.

Een ander krachtig zoekinstrument dat echter ook niet altijd ondersteund wordt door zoekmachines is de zgn. “wildcards” die ook wel jokers genoemd worden. Alle mensen die DOS gebruiken of gebruikt hebben is de wildcard welbekend. De wildcard wordt weergegeven als een “*” en wordt gebruikt om een ontbrekend of variabel deel van een zoekvraag op te vullen. De * is een zeer krachtig zoekinstrument. Hij kan gebruikt worden als:

  1. Men niet precies weet hoe men het woord spelt. Door dan op een deel van het woord gevolgd door een wildcard te zoeken kan men zeer ver komen.
    VB: institu* i.p.v. institutioneel jans*en i.p.v. (jansen OR janssen)
  2. Om meervoudsvormen en/of synoniemen op te vangen:
    VB: titrati* i.p.v. (titratie OR titraties OR titration OR titrations)
  3. Om woorden binnen een zin te veralgemeniseren: VB: “titratie van * met loog” We zoeken dan op de zin met elk willekeurig woord i.p.v. de ster.
    Denk hier bv specifiek aan: “zuur OR zoutzuur OR HCl”

Ook door mij wordt meestal Google gebruikt.
Google ondersteunt wel het gebruik van:

  1. AND
  2. OR (is de default)
  3. NOT
  4. haakjes: ()
  5. aanhalingstekens: “”

Google ondersteunt niet het gebruik van:

  1. NEAR
  2. wildcards

Hierboven al aangeduid is het synoniemen en spellingsprobleem. Enkele taal websites die hierbij assistentie kunnen verlenen zijn:

  • www.vandale.nl
    Onze onvolprezen Van Dale is ook op het internet te raadplegen..
  • www.thesaurus.com
    Deze Engelstalige site bevat zowel een thesaurus als een woordenboek.
  • www.m-w.com
    Mirriam-Webster is een Engelstalig woordenboek.

Google biedt nog een interessante optie voor het zoeken op synoniemen. Plaats je een tilde (~) direct voor het woord dan worden de synoniemen van dat woord meegenomen. Door bv te zoeken op “~facts” zoek je ook op “information”.

Zelf maak ik voornamelijk gebruik van Google. Een paar andere interessante meer wetenschappelijk georiënteerde zoekmachines zijn:

Literatuur:

  • Arjan Dasselaar; ‘Handboek Internetresearch’; Van Duuren Media; 2004; ISBN 9059401158.
  • 'Zoekzakboek - Hoe en waar kan ik informatie vinden'; NBLC Uitgeverij/Stichting Wetenschap en Techniek Nederland; 1998; ISBN 9054831723.
  • Randolph Hock; 'The Extreme Searcher's Guide to Web Search Engines; Cyberage Books; 1999; ISBN 0910965382.

16-01-2017