Bladafdrukken maken met Hard UV Resin

Datum:  Juli 2023

Inleiding:

Lid zijnde van Het Nederlands Genootschap voor de Microscopie (NGVM) neem ik regelmatig deel aan werkavonden. Op 7 juli was Gordon Brown lid van o.a. de Quekett Microscopical Clkub op bezoek. Hij demonstreerde en gaf een presentatie over het gebruik van insluitmiddelen die met UV uitharden.

Materiaal:

  • Microscoop (Optika B165 polarising)
  • Smartphone cameradapter
  • Smatphone
  • Schaar
  • Objectglaasjes
  • Klemmen
  • Bladeren van planten
  • UV Resin Hard
  • UV lamp


Klemmen

Uitvoering:

  • Pluk een niet te klein blad van een plant
  • Gebruik de schaar om langs de middennerf een stukje blad uit te knippen dat een objectglaasje bijna volledig kan bedekken
  • Neem een objectglaasje en plaats daar 1 a 2 druppels Resin op
  • Plaats de onderkant van het stuk blad op de resin (de meeste stomata zitten aan de onderkant van het blad)
  • Plaats een tweede objectglaasje op het blad
  • Let erop dat er geen resin onder het blad uitkomt. In dat geval loopt men nl het risico dat de objectglaasjes aan elkaar gaan plakken
  • Gebruik de klemmen om de objectglaasjes op elkaar te drukken
  • Plaat de objectglaasjes onder de UV lamp, met de resin kant richting UV Leds
  • Zet de UV lamp voor ca. 1 minuut aan
  • Verwijder de klemmen en het bovenste objectglaasje
  • Trek voorzichtig het blad van het objectglas af
  • De afdruk zit nu op het objectglas
  • Bekijk deze onder de microscoop

Blad op resin

Geklemd

UVlamp

Afdruk

Resultaten:

Huidmondjes of stomata zijn openingen in de epidermis (opperhuid, boven- en onderste laag cellen van een blad) die men voornamelijk aan de onderkant van het blad vindt. Huidmondjes dienen voor de gasuitwisseling van zuurstof, kooldioxide en waterdamp Een enkel blad kan 350000 huidmondjes hebben.
Als de huidmondjes openstaan, dan kan koolstofdioxide het blad van de plant instromen, terwijl zuurstof en water de  plant via de huidmondjes verlaten.
 
Onbekend blad.
Preparaat gemaakt met Vida Rosa Resin
Vergroting: 400x
Blad van Kornoelje (Dogwood)
Preparaat gemaakt met Craftemotions
Vergroting: 400x met zoom
Blad van Populier
Preparaat gemaakt met Craftemotions
Vergroting: 400x
Blad van Appelboom
Preparaat gemaakt met Craftemotions
Vergroting: 400x

Discussie:

De methodiek om afdrukken te maken van plantenbladeren m.b.v. nagellak of acetaatfolie werd geïntroduceerd in het begin van de vorige eeuw en is sinds die tijd niet wezenlijk veranderd. Het nadeel van deze methode is dat men de zo gemaakte preparaten niet  goed kan bewaren omdat deze gaan uitdrogen en krimpen zodat de oorspronkelijke structuur niet bewaard blijft. De methode die hier gebruikt wordt ondervangt dit bezwaar.

Er is natuurlijk een nadeel aan deze methode en dat is bv dat men geen afdruk kan maken van materialen die aan elkaar blijven plakken zoals een glasoppervlak. M.b.v. de acetaatpeel methode kan dat wel.

Literatuur:

  • Bruno P. Kremer; "Das grosse Kosmos-Buch  der Mikroskopie"; 2010; Kosmos; ISBN: 9783440125335; p. 200-203
  • Luzern G. Livingston; "The Utility of the Leaf Peel Technique for Teaching Leaf Anatomy"; The American Biology Teacher; 1965 2 27; p. 113-115.
  • Khidir W. Hilu and John L. Randall; "Convenient Method for Studying Grass Leaf Epidermis"; Taxon; 1984 3 33; p. 413-415.
  • Koninklijk Antwerps Genootschap voor Micrografie; "Microscopie als hobby"; 2013; p. 136.
  • D.G. Mackean; "Inleiding tot de Biologie"; Wolters-Noordhoff; 1969; 6de druk; ISBN 9001568009;p.81-84.
  • Michael Gabb, Michael Chinery; 'Het plantenrijk - Grondslagen van de plantkunde'; Nationale Uitgeverij; 1966; p. 14-17.
  • Dr. H.H. Kreutzer; 'Plantkunde deel 1'; 16de druk; Noordhoff; 19??; p. 126-128.

Relevante websites:

Minder relevante websites:

 

Opmerkingen:
 
  • Op de avond zelf maakten we gebruik van een Resin dat hier in Nederland wat lastiger te krijgen is al kan men het wel via amazon.de bestellen.
    De Resin die ik gebruik in dit experiment heb ik bij Pipoos gekocht voor ongeveer dezelfde prijs alleen krijgt men dan maar 20 ml i.p.v. 100 ml
  • Voor een beter contrast kan men het beste matglas (frosted glass) objectglaasjes gebruiken om de afdruk op te zetten. Deze kan men zelf maken door ze op te schuren.
  • Terminologie:

    lakpreparaat
    bladafdruk

    leaf peels
    impression technique
    nail varnish
    nal polish
     
 
Achtergrondinformatie:
Een plantenblad is aan zowel de boven- als aan de onderkant bedekt met een dekweefsel (de opperhuid) die maar een cellaag dik is. De celwanden aan de buitenkant zijn meestal bedekt met een vettige laag die het blad goed afsluit zodat er zo weinig mogelijk water via de porien verdampt. Verdamping van water is echter ook een van de motoren die voor het watertransport door de plant zorgen. Verdamp er een beetje water via een blad dan wordt de waterkolom in de houtvaten een beetje omhoog getrokken (analoog aan het opzuigen van limonade door een rietje). Voor de plant is het echter ook belangrijk om ervoor te zorgen dat deze water verdamping gecontroleerd verloopt. Er mag door de bladeren niet meer water verdampt worden dan via de wortels kan worden aangevoerd. Bij droog weer is het nodig om de verdamping af te remmen, anders zou de plant verdorren doordat het water dan van de plantencellen ontrokken wordt. Bij nat weer is het nodig om de verdamping te bevorderen. Aangezien de lucht dan verzadigd is met water verloopt de verdamping veel moeizamer (de drijvende kracht is dan kleiner). De huidmondjes in het blad regelen de waterverdamping. Bij droog weer gaan ze dicht, bij nat weer gaan ze open. Je kan de huidmondjes als het ware voorstellen als twee boonvormige lippen. Als de omringende bladcellen goed van water zijn voorzien dan zijn deze twee boontjes stijf opgezwollen en laten ze een klein spleetje open staan. Hierdoor kan het overtollige water verdampen. Bevatten de cellen te weinig water dan krimpen ze een beetje zodat ze elkaar raken waarbij de opening gesloten wordt.
Het aantal huidmondjes per blad verschilt van plant tot plant en beslaat een bereik van 50 to 1000 per millimeter. Men heeft uitgerekend dat er ca. 13 miljoen huidmondjes op een zonnebloemblad aanwezig zijn. Het verdampingpotentieel is dus erg groot. Een berkeboom met zo'n 200000 bladeren verdampt ca. 300 liter water per dag.

09/07/2023