Microscopisch onderzoek van monsters uit Brabantse Vennen

Datum:  3 Juni 2023

Inleiding:

Lid zijnde van de NGVM wordt er jaarlijks een vennendag georganiseerd waar leden monsters uit vennen nemen die men daarna microscopisch bestudeerd.

Materiaal:

  • Microscoop: Optika B165 polarising
  • Camera: Samsung Galaxy Note 9 via cameradapter op oculair
  • Planktonnet
  • Monstername flesjes
  • Pipet
  • Objectglaasjes
  • Dekglaasjes

 

Op onderstaande foto is mijn monstername doos te zien. Naast het plantonnet bevat het andere werktuigen die handig kunnen zijn bij het nemen van watermonsters.

Uitvoering:

Locatie
De monsters zijn genomen in een tweetal vennen vlakbij het "Huis van Waalre" in Waalre nabij Valkenswaard.
Coördinaten: X160.3 Y378.1

Bij de droogte vorig jaar zijn de vennen helemaal droog komen liggen. Ze bevatten nu weer water maar de organsime populatie is zich nog steeds aan het herstellen.

  • Men gooit het planktonnet uit in het ven en trekt het weer terug.
  • Het monsternameflesje is gevuld met water en wordt overgoten in een ander flesje.
  • Daarna vindt microscopisch onderzoek plaats
  • Neem met een pipet een vloeistof uit de bodem van het monsterpotje en plaats deze op een object glaasje
  • Plaats een dekglaasje
  • Observeer onder de microscoop

Resultaten en discussie:

Het doel van zulk een dag is om zoveel mogelijk organismen te identificeren. Dat lukt mij niet altijd, maar hieronder laat ik er een paar zien waar ik wat meer vetrouwen in heb.
Euglena gracilis
Watervlo (Caldocera) - Misschien: Acantholeberis curvirostris?
Roeipootkreeftje (copepod)?
Desmidium grevillei (de onderste foto is genomen met gepolariseerd licht).

YouTube link: Stentor

Trompetdiertje (Stentor) in actie
Sieralg (Desmidiaceae) - Eastrum oblongum
Sieralg (Desmidiaceae); Closterium lunula

YouTube link: Volvox etc.

Volvox, sieralg, ciliaten, etc.
Sieralg: Euastrum verrucosum
Desmidium grevillei  en een Spirogyra (nodifera?)
Volvox
Draadalg: Spirogyra
Ik kan op basis van de foto moeilijk bepalen welke het is.

YouTube link: Platwormpjes

Dacht eerst dat dit misschien muggenlarven waren maar het zijn (plat)wormpjes. Catenula lemnea?
Volvox
Amoebe: Difflugia Elegans
De onderste foto is met geolariseerd licht genomen.

De amoebe is bedekt met kwartsplaatjes van verschillende grootte.

Literatuur:

  • Syllabus "Planktononderzoek"; Deel uit de "Handleiding voor de beoordeling van water" van P.J. Schoevers; RIN;
  • H. Streble, D. Krauter; "Das Leben im Wassrtropfen"; 9de druk; 2001; Kosmos; ISBN 9783440126349.
  • K. Hausmann, D.J. Patterson; "Zakatlas van de eencelligen"; 1ste druk; 1984; Thieme; ISBN 9003983100.
  • P.F.M. Coesel; "De Desmidiaceëen van Nederland, Deel 6 Fam. Desmidiaceae (4)"; Wetenschappelijke Mededeling KNNV nr. 220; 1997; ISBN 9050111041.
  • J. Simons; "Spirogyra en verwante draadalgen in Nederland"; Wetenschappelijke Mededeling KNNV nr. 197; 1990.
  • A. van der Werff; "Kiezelwieren - Diatomeeën"; Wetenschappelijke Mededelingen KNNV nr. 164; 1994.
  • A. van Essen; "Rhizopoden - Overzicht van een veertigtal soorten van Amoebina, Testacea en Heliozoa in Nederland"; Wetenschappelijke Mededeling KNNV nr. 78; 1968.
  • A. Schierbeek; "De wonderwereld der microscoop"; van Stockum; 1971; 7de druk.
  • E. Gevers; "Speurtochten in de microwereld"; 3de druk; 1973; De Sikkel;
  • L. Dop, H. Schulp, J. Simons; "Micro-algen - schoonheid in het klein"; 2de druk; 2017; Anoda; ISBN 9789563390.

Relevante websites:

Minder relevante websites: