Beerdiertjes extraheren uit korstmos

Datum:  Juni 2024

Inleiding:

Iedereen is geïnteresseerd in beerdiertjes.

Materiaal:

  • Microscoop met camera
  • Objectglaasjes
  • Dekglaasjes
  • Regenwater of kraanwater
  • Plastic doos of bakje met horlogeglas erop of petrischaal
  • Plastic zakje
  • Pincet
  • Mesje of schaartje
  • Pipet
  • Rol plakband
  • Grove en fijne zeefjes
  • Klein bakje
  • Plat klein lepeltje

Uitvoering:

  • Verzamel wat mos of korstmos uit bv een rijk bemoste populier, wilg of op een muur. Probeer geen zand mee te nemen en plaats het in een monsterzakje of convoluut
  • De avond of ochtend voorafgaand aan de deag dat je de beerdiertjes wilt isoleren doe je wat mos/korstmos in een afsluitbare bakje of petrischaal.
  • Bevochtig het mos een beetje met gewoon kraanwater of beter nog regenwater. Zet ze niet blank, maar zorg dat het mos vochtig is, maar toch al het water kan opzuigen. Voeg bij korstmos minder water toe.
  • De beerdiertjes worden dan al een beetje wakker.
  • Voeg enkele uren voordat je aan de slag gaat wat meer water toe aan de mossen, dan zijn de beerdiertjes goed wakker als we beginnen.
Voor het isoleren van de beerdiertjes uit hey mos heb ik onderstaande procedure gevold.
 
Verzamel wat mos. In dit geval van een boom gehaald

Na monstername in een petrischaaltje geplaatst
Bevochtigd met water, bedekt en enige tijd weggezet

Zet de zeefunit in elkaar door de grove zeef in de fijne te plaatsen, dat geheel in de plakbandrol en het geheel op het bakje te plaatsen.
  • Gebruik de pincet om mos uit de petrischaal te halen  en in de zeef te plaatsen
  • Druk voorzichtig wat aan met het lepeltje
  • Druppel eventueel wat water over het mos
  • Knip een klein stukje van de pipetpunt af
  • Gebruik de pipet dan om een druppel van het doorgesijpelde materiaal in het bakje op een objectglas te plaatsen
  • Dekglas erop en bekijken onder de microscoop
  • Druk het dekglas niet(!) aan

Resultaten:

De eerste twee keer dat ik het probeerde heb ik alleen maar dode beerdierjes gevonden. Althans, ze bewogen niet meer.


 
De poging met mos van een boom had betere resultaten.

YouTube link: Beerdiertje


Microscoop: Euromex ML2000
Camera: Luckyzoom YW500 HD 5MP USB Cmos Camera Electronic Digital Eyepiece , ca. 15x
Objectief: 4x
Resolutie: 1920 x 1024
 
Beerdiertje eerst in donkerveld en vervolgens in normaal licht.
 

YouTube link: Beerdiertje

Discussie:

Beerdiertjes vallen onder de klasse van de Tardigrada.

Ze hebben een bollig lijf met vier paar pootjes. Ze hebben geen ogen maar wel twee lichtgevoelige vlekjes op hun kop. Naast hun bek bevinden zich twee stilettoachtige appendages waarmee het beerdiertje zich vast kan zetten aan zijn prooi.

Ze worden tussen 0.5 en 1 mm lang en zijn dus waarneembaar met een stereomicroscoop.

De meeste beerdiertjes hebben een carnivoor dieet. Sommige soorten eten ook de sappen uit plantencellen.

Hun levensduur is van enkele maanden tot enkele jaren. Ze hebben de mogelijkheid in een soort hibernatie (winterslaap) te gaan en zo extreme omstandigheden ( -270°C, +100°C, extreem droog, hoge druk, vacuüm) te kunnen overeleven.
Beerdiertje: a kruipend, b ingedroogd

Opmerkingen:

  • Convoluut : een op een speciale manier gevouwen papieren envelopje waarin men mossen kan verzamelen en bewaren .
  • Bij korstmossen voegt men minder water toe dan bij mos. Het moet 's nachts niet gaan rotten.
  • Bij teveel water worden de beerdiertjes eerst wakker en gaan dan in een gestrekte ruststand (door gebrek aan zuurstof) die heel goed is voor inbedden in permanente media, maar dan bewegen ze niet zo leuk.

Literatuur:

  • Frans Roza; "Beerdiertjes"; Natura; #4 2018; p. 9
  • Christina Kaeser; "Tardigraden - niedlich, barig und immer schon langsam"; Mikrokosmos; 86 1997; p. 57-61.
  • A. Schierbeek; "De Wonderwereld van het Mikroscoop"; van Stockum; 1946; p. 123,124.
  • E. Gevers; "Speurtochten in de microwereld"; De Sikkel; 1973; ISBN 9026041330; p. 92-95.
  • K.G. Rainis, B.J. Russel; "Guide to Microlife"; Franklin Watts; 1996; ISBN 0531112667; p.234-237.

Relevante websites:

Minder relevante websites:

15/06/2024