Vitamine B1 aantonen in havervlokken

• Havervlokken
• UV lamp
• Verwarmingsplaat
• Bekerglas
• Trechter
• Filtreerpapier
• Reageerbuizen met stop
• Statiefje
• Natronloog 10% in water (NaOH)
• Zoutzuur 1% in water (HCl)
• Isobutanol
• Roodbloedloogzout 1% in water(K3(Fe(CN)6)
• Demi-water
• Maatcylinder 5 ml
• Maatcylinder 25 ml
• Donkere kamer
• Kleine erelenmeyer
• Pasteurpipet

• 1 g fijngemalen havervlokken wordt gemengd met 25 ml 1% HCl in een bekerglas.
• Het mengsel wordt verwarmd tot koken gedurende minimaal 10 minuten.
• Laat afkoelen
• Filtreer af in de erlenmeyer
• Neem 8 ml filtraat en meng dit met 4 ml 10%NaOH en 1 ml 1%i K3[Fe(CN)6] in een reageerbuis.
• Schud gedurende 5 min
• Voeg 2 ml isobutanol toe
• Schud gedurende 2 min
• Laat staan to de fasen zich gescheiden hebben
• Breng de alcoholische fase over in een andere (kleine) reageerbuis.
• Bestraal deze buis met UV licht in een donkere kamer en kijk of er fluorescentie optreedt. 

• In de biologisch dynamische havervlokken is Thiamine (Vitamine B1) aantoonbaar aanwezig.

• Iso-butanol of 2-butanol
• Vitamine B1: Thiamine
• In natuurlijk materiaal komt Vitamine B1 voor een gering deel als "vrij" thiamine, dat wil zeggen als thiaminezout voor. Het belangrijkste deel is echter gebonden aan andere verbindingen: thiamine-ortho en -pyrofosforzure esters , thiamine disulfide en fosforzure esters hiervan, thiamine - eiwitverbindingen. Thiamine in de vorm van thiaminehydrachloride lost zeer goed op in water . In zuur milieu (pH 2-3) is thiamine relatief stabiel, zelfs bij sterk verhitten en onder inwerking van zuurstof. In alkalisch milieu is het echter onstabiel, vooral bij temperaturen boven 100°C.

• Nederlandse Pharmacopee;  Staatsdrukkerij - en uitgeverijbedrijf; 's-Gravenhage; 6de uitgave; 1958; p.126

Achtergrondinformatie:

Vitamines zijn chemische verbindingen die noodzakelijke zijn voor het goed functioneren van het lichaam en slechts in kleine hoeveelheden voorkomen (sporen). Een ander belangrijk kenmerk is dat ze niet of in of in onvoldoende mate door het lichaam zelf geproduceerd worden en daarom in ons lichaam worden opgenomen via ons voedsel. De chemische bouw van vitamines is zeer gevarieerd, grofweg kan men ze verdelen in vitamines die in water oplosbaar zijn en vitamines die in vet oplosbaar zijn, een verdeling die van belang is i.v.m. de aard van het voedsel waar ze in voorkomen. Men verondersteld dat de werking van vitamines meestal berust op de werking als co-enzym.

Er zijn dertien vitamines: vier in vet oplosbare vitamines en negen in water oplosbare vitamines. De vet oplosbare vitamines zijn vitamine A, vitamine D, vitamine E en vitamine K. Deze in vet oplosbare vitamines zitten voornamelijk in het vet van voedingsmiddelen en kunnen in de weefsels van het lichaam worden opgeslagen. De in water oplosbare vitamines zijn vitamine B1, B2, B3, B5, B6, B8, B11 (foliumzuur) en B12 en vitamine C. Deze vitamines zitten juist in het vocht dat in voedingsmiddelen zit. Het lichaam kan deze in water oplosbare vitamines (met uitzondering van vitamine B12) niet goed opslaan; een teveel aan deze vitamines verlaat het lichaam via de urine.

Vitamines zijn bij de mens ontdekt in de eerste helft van de twintigste eeuw (vanaf 1906) toe bleek dat er ziekten optreden als aan het voedsel bepaalde stoffen ontbreken, kleine hoeveelheden van deze stoffen (vitamines) konden het ontstaan van ziektes voorkomen of juist genezen. Vanwege de aanvankelijk onbekende chemische structuur heeft men de vitaminen met een letter aangeduid. Een aantal bleek later echter geen vitamine te zijn, vandaar dat er enkele letters zijn verwijderd.

Het woord "vitamine" is een combinatie van het Latijnse vita (= leven) en amine (= stikstof-bevattende verbinding). Later werd bekend dat niet alle vitamines stikstof bevatten, maar het woord 'vitamine' was toen al algemeen in gebruik.