Kristalgroei

Datum : april 2001 - januari 2002

Principe:

Door het maken van een oververzadigde oplossing zal kristalvorming plaatsvinden.

Materiaal:

  • Keukenzout oftewel Natriumchloride (NaCl)
  • Gedemineraliseerd Water
  • Trechter
  • Filtreerpapier
  • Glazen beker 
  • Draad
  • Bedekking bv. onderkant van een frisdrankflesje

Procedure:

  • Verwarm een kleine hoeveelheid water.
  • Los zoveel mogelijk zout op in het water, ga door tot het niet meer oplost en voeg dan een minimale hoeveelheid water toe.
  • Filtreer de oplossing af in een beker en dek deze af (niet afsluiten).
  • Laat de oplossing een paar dagen staan. Er zullen nu (niet al te grote) kristallen aanwezig zijn. 
  • Filtreer de oplossing af, zodat de kristallen van de oplossing (moederloog) gescheiden worden.
  • Maak een nieuwe oplossing zoals hierboven beschreven.
  • Selecteer het grootste kristal uit de kristallen die je al gemaakt had en bevestig er een touwtje omheen. Dit wordt de groeikern.
  • Bevestig dat touwtje aan een latje of een stukje dikke elektriciteitsdraad, die je over de opening van het potje met de nieuwe oplossing erin kunt hangen. Zorg dat het kristal ongeveer in het midden van de oplossing komt te hangen.
  • Plaats de bedekking erover heen, het is belangrijk dat er geen stof in de oplossing komt, en wachten maar.

Resultaten:

Literatuur:

  • 365 Natuur- en Scheikundeproefjes; E. Richard Churchill, Louis V. Loeschnig en Muriel Mandell; 2000; p 59.

  • Zelf op onderzoek; J. Viorst; 1966; pag. 24,25.

  • Carl D. Baer; The Growth of Large Single Crystals; Journal of Chemical Education; 67(5); May 1990; p. 410-412.

  • H.L. Heys; Scheikunde thuis; Thieme; 19xx; ISBN 9003915407; 2de druk; p. 196-210.

  • Erik Hermkens en Janneke Rovers; 'Kristallen zelf maken'; DJO - Aarde en Kosmos; 1986 4; blz 392,393.

Achtergrondinformatie:

Het proces van kristallisering kan gebruikt worden voor het schoonmaken van stoffen. Onzuivere stoffen zullen geen kristallen vormen.

Naast zout kan men vele ander stoffen gebruiken, vooral aluin [KAl(SO4)2.12H2O] is een geschikte kandidaat. Ook suiker doet het goed. De kristallen die door de suiker gevormd worden staan bekend als kandijklonten en zijn eetbaar.

Men denkt dat kristallisatie uit een verzadigde oplossing in twee stappen plaatsvindt. In de eerste stap worden nuclei (aggregaten van moleculen of ionen) gevormd. In de tweede stap groeien deze nuclei uit tot kristallen. Alhoewel nuclei continue worden gevormd in de oplossing vindt er ook voortdurende desintegratie van de nuclei plaats. Om als groei nuclei te kunnen fungeren moeten ze een bepaalde minimale grootte bereiken.


16-01-2017