Zeewater bestuderen met de microscoop

Datum: 9 Mei 2008

Inleiding:

Enige maanden geleden ben ik lid geworden van het Nederlands Genootschap voor Microscopie (NGVM). Een van de redenen om dat te doen was omdat deze vereniging werkavonden organiseert waar men een bepaald onderwerp microscopisch onderzoekt. Het leek mij een mooie manier om biologische experimenten te doen, er zelf wat van op te steken en wat microscopische vaardigheden te verwerven.

Materiaal:

  • Microscoop (In mijn geval de Lidl microscoop met elektronisch oculair)
  • Objectglaasjes
  • Dekglaasjes
  • Zeewater monsters
  • Pipetje
     

Uitvoering:

  • De voorzitter op deze avond (Jan Kros) had twee monsters zeewater meegenomen. Een monster uit de Oosterschelde en een monster uit de Grevelingen.
  • Neem met de pipet een beetje water uit het monster (bij voorkeur uit de bodem) en leg een druppel op een objectglaasje.
  • Leg er een dekglaasje, bestudeer het monster onder de microscoop en maak foto's en filmpjes.

Resultaten:

   
  De Nautilus larve van een Cephalopoda is te zien in nevenstaand filmpje. Het filmpje is een wmv file.

In IE7 zul je toestemming moeten geven om de activeX control uit te voeren.

   

Discussie en conclusie:

Veel van de wezens die we waargenomen hebben zijn plankton. Plankton bestaat uit microscopische kleine plantjes (fytoplankton) en diertjes (zoöplankton) die aan het oppervlakte van het water voorkomen. Fytoplankton gebruikt zonne energie om te groeien. Het is de basis van alle voedselketens in de zee. Ofschoon plankton bewegingsorganen kan hebben is een kenmerk dat ze meer zweven dan zwemmen en bij iedere golfslag weggespoeld worden. Plankton speelt een belangrijke rol in de natuur. Plankton is belangrijk voor de biologische reiniging van water en dienen ook als voedsel voor vissen.
Diatomeeën zijn in het algemeen algen in zee. Ze zijn geelgroen van kleur en omgeven door een wand van kiezelzuur. Dinoflagellaten hebben twee op zwepen lijkende flagellen, waarmee ze zicht voortbewegen. Ze kunnen ook licht geven en zijn verantwoordelijk voor het nachtelijk oplichten van de zee.
We hebben ook een aantal diertjes kunnen waarnemen eencelligen maar ook complexere organismes. Dit zijn vaak larfjes en andere jonge stadia van zeedieren die op de bodem leven of in het water zwemmen zoals krabben, zeepokken, visse eieren, kleine kwallen en slakjes (op het filmpje is een larve te zien).
Zelf ben ik niet zo goed in het identificeren van wat ik zie door de microscoop. Bij de achtergrondinformatie heb ik echter enkele plaatjes geplaatst die als hulpmiddel kunnen dienen.  

Literatuur:

  • Dr. A. Schierbeek; 'De wonderwereld van het mikroskoop'; 4de druk; van Stockum; 1946; p. 103-125.
  • J. Hamacher; 'Biologie fur Jedermann'; 4de druk; Franckh'sche Verlagshandlung; 1934; p. 91-101.
  • Chris Oxlade, Corinne Stockley; 'De microscoop'; Usborne; 1965; ISBN 9054570342; p.20,21.
  • 'Diatomeeen als bewijsmateriaal'; Mens en Wetenschap; Augustus-September 2002; p. 305. 

Relevante websites:

Opmerkingen:

  • Een planktonnet (een net met zeer fijn gaas) kan handig zijn om extra planten en dieren te verzamelen tijdens de monstername.
  • Plankton kom zowel in de zee als in zoet water voor. 
  • Men kan in het beste in het voorjaar monsters nemen. Dan zijn er nog veel verschillende soorten aanwezig. In de zomer en in het najaar gaat vaak een soort domineren.

Achtergrondinformatie:

 

15/06/2008