Lavalamp

(Ik heb de mijne dit jaar bij Blokker gekocht voor 10 euro)

Als we de lavalamp aanzetten duurt het een tijdje voor er iets gebeurt. Maar na verloop van tijd zie je de blauwe massa opsplitsen in kleinere stukken die naar boven stijgen in de lamp en vervolgens naar benedend dalen zich ondertussen steeds splitsend en samenvoegend. 

In feite is een lavalamp niets anders dan een glazen vat gevuld met twee niet mengbare vloeistoffen (water en olie) die van onderen verwarmd wordt door een gloeilamp.

De lampen die men in de winkel koopt maken gebruik van een polair mengsel van water en polyethyleenglycol en een apolair mengsel van een langketenige koolwaterstof zoals bv paraffine, een gechloreerde koolwaterstof en een kleurstof. Door het verschil in polariteit mengen deze mengsels niet met elkaar. De dichtheid van het apolaire mengsel is groter dan die van het polaire mengsel

Als de lamp niet aan staat en de vloeistof koud is de de bodem van de lamp bedekt met het koolwaterstofmengsel (hogere dichtheid). Als men nu de gloeolamp aandoet begint deze het koolwaterstofmengsel op te warmen en begint deze als het ware te smelten. Dat smelten gaat langzaam omdat koolwaterstoffen slechte warmtegeleiders zijn. Om het verwarmingsproces te versnellen heeft men op de bodem van de lamp een metalen spiraal gelegd die zorgt voor een betere warmteoverdracht. Door het smelten neemt het volume toe (met ca. 3%) en gaat de parrafine drijven (Wet van Archimedes).

De spiraal heeft nog een tweede functie nl. de paraffine opbreken in kleinere stukjes. Daardor kan een kleiner brok zich los maken en langzaam naar boven in de lamp drijven. Boven in de lamp gekomen begint de paraffine af te koelen waardoor het volume weer kleiner wordt en de praraffine bol weer afdaalt.

Stijgen en dalen gaat langzaam omdat men zeer visceuze oplossingen gemaakt heeft.

• Een andere combinatie waarvan het bekend is dat deze werkt is benzyalcohol met een kleurstof en aangezout water.

• Je hebt nu al kleine lavalampjes die je in de USB poort van je computer kunt steken.